Thắng dền – món “bánh trôi” của vùng biên cương

Trong thời tiết se lạnh ở Hà Giang, thưởng thức bát thắng dền thơm mùi nước đường và gừng sẽ khiến bạn ấm lòng.

Món ăn dân dã, truyền thống của người dân Hà Giang. Thắng dền có hai loại: bánh chay hoặc bánh nhân đậu xanh nhưng phổ biến là bánh chay được ưa thích hơn. Nguyên liệu làm thắng dền chủ yếu là gạo nếp, đỗ xanh, đường và một số gia vị: vừng, gừng, lạc, dừa, v.v. Đầu tiên là chọn gạo nếp nương, hạt mẩy, dẻo thơm. Gạo nếp sau khi ngâm qua đêm, để ráo, đem xay thành bột, rồi đổ vào một chiếc túi vải, treo lên cao đợi đến khi bột ráo nước, đặc mịn mới đem ra làm bánh

Những viên bột với màu sắc bắt mắt được vo tròn trước khi mang đi luộc. Ảnh: Linh Vũ

Thắng dền được nặn hình tròn, mỗi viên bánh to nhỏ tùy người nặn, thông thường to hơn đầu ngón tay cái, như viên bánh trôi, có nhân đỗ, vừng, dừa. Nếu làm chay hoặc không bọc nhân thì nặn hình tròn nhỏ hơn. Công đoạn tiếp theo là luộc bánh. Đun sôi nước và thả bánh vào luộc; khi bánh chín, nổi lên là vớt ra, xếp bánh vào bát rồi chan với nước dùng đã nước nấu từ trước xâm xấp miệng bát. Làm thắng dền đòi hỏi sự khéo léo và tinh tế, sao cho bánh dẻo, ngon, nhưng quan trọng hơn vẫn là nước dùng. Nước dùng có ảnh hưởng quyết định đến hương vị của thắng dền cũng như thể hiện sự khéo léo của người làm bánh. Mỗi người làm bánh có cách pha chế nước dùng riêng, vì thế thắng dền ở mỗi bản làng cũng có vị riêng, nhưng nguyên liệu chung thường gồm: đường, nước cốt dừa và nước gừng đun nóng, có thể rắc thêm vừng hoặc lạc cho món ăn thêm bùi.

Thắng dến gần giống với bánh trôi tàu nhưng viên nhỏ hơn. Ảnh: Nhan Nguyễn

Thắng dền gần giống với bánh trôi tàu ở Hà Nội hay bánh cống phù ở Lạng Sơn bởi chúng cùng có mùi thơm của gạo, vị cay nồng của gừng, nhưng khi thưởng thức hương vị của bánh dền rất khác biệt. Điều đặc biệt khi thưởng thức thắng dền là ăn đến đâu mới luộc tới đó, vì vậy, bát thắng dền luôn nóng. Trong khi ăn, người ta thường bỏ một hai viên vào trong miệng ngậm một lúc, lúc đó hương vị ngấm dần và thực khách sẽ cảm nhận được vị ngọt béo của nước đường, vị cay se se của gừng tươi, vị bùi ngậy của hạt vừng.

Đây là món ăn vặt được người dân Hà Giang rất ưa chuộng vào mùa đông. Ảnh: Yến Hoàng

Đến Hà Giang, du khách không chỉ được ngắm cảnh đẹp hùng vĩ của thiên nhiên mà còn được thưởng thức những món ăn độc đáo, trong đó có thắng dền, món dân dã có từ rất lâu đời của người dân vùng cao. Ở thị trấn Đồng Văn, thắng dền được gọi là một món “ăn chơi” hay “ăn vặt” của người dân vào những đêm giá rét. Vào những đêm đông, thưởng thức một bát thắng dền, giúp giảm bớt đi cái lạnh giá của vùng cao.