Mèo Vạc là huyện vùng cao phía Bắc của Hà Giang, với 17 dân tộc cùng sinh sống với những giá trị văn hóa truyền thống độc đáo đã và đang được bảo tồn trở thành nguồn lực quan trọng phát triển kinh tế du lịch. Tuy nhiên, cũng như các địa phương khác, cộng đồng các dân tộc trên địa bàn huyện Mèo Vạc vẫn còn tồn tại một số hủ tục lạc hậu cần được đẩy lùi.
Trong thời gian qua, tình trạng tảo hôn, kéo vợ, thách cưới cao trung bình từ 30 đến 60 triệu đồng vẫn còn phổ biến; trong tổ chức đám tang còn để dài ngày, giết mổ nhiều gia súc, một số dòng họ chưa đưa người chết vào áo quan, một số hộ gia đình có người ốm không đưa đi khám chữa bệnh kịp thời mà còn mời thầy về cúng; vấn đề trọng nam khinh nữ vẫn còn tồn tại; nhiều gia đình đồng bào các dân tộc thiểu số chưa có nhà tắm, nhà tiêu, chuồng trại gia súc gần nhà ở… làm ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của người dân và sự phát triển chung của xã hội, tạo cơ hội để kẻ xấu lợi dụng hủ tục nhằm chống phá, chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc.
Thực hiện Chỉ thị số 09-CT/TU ngày 10/5/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hà Giang về tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng bài trừ các hủ tục lạc hậu ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh, ngày 2/8/2021 Huyện ủy Mèo Vạc đã ban hành Chương trình hành động số 11-CTr/HU quyết tâm bài trừ hủ tục lạc hậu, bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống và xây dựng nếp sống văn minh. Huyện đã để ra các chỉ tiêu cụ thể đến năm 2025 là 100% quy ước, hương ước của các thôn, tổ dân phố có nội dung về xóa bỏ các hủ tục lạc hậu, bảo tồn văn hóa, xây dựng nếp sống văn minh và được triển khai thực hiện hiệu quả. Phấn đấu đến năm 2025 thôn, tổ dân phố được công nhận văn hóa, tỷ lệ thôn, tổ dân phố được công nhận văn hóa đạt 63% trở lên; tỷ lệ hộ gia đình được công nhận gia đình văn hóa đạt 63% trở lên; tỷ lệ cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp chuẩn văn hóa đạt 75% trở lên. 80% hộ gia đình dân tộc thiểu số thực hiện tốt nếp sống mới việc cưới, việc tang và lễ hội nhất là thực hiện các nội dung: đưa người chết vào áo quan; không tổ chức đám tang dài ngày; không giết mổ nhiều gia súc, gia cầm; không uống rượu say trong đám tang, đám cưới. Phấn đấu đến năm 2025 không còn tình trạng tảo hôn và kéo vợ. 100% gia đình có người ốm nặng đi khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế, không thực hiện các nghi lễ mê tín dị đoan…
(Ảnh minh họa) Ảnh: QC
Để chương trình đạt hiệu quả, với phương châm Đảng viên đi trước, làm gương để nhân dân nói theo, huyện đã đề ra chỉ tiêu 100% các đảng viên không cho con bỏ học; 100 % gia đình đảng viên cải tạo môi trường vệ sinh của gia đình; 100 % đảng viên ký cam kết thực hiện xóa bỏ các hủ tục lạc hậu, bảo tồn văn hóa và xây dựng nếp sống văn minh. 100% Đảng ủy cấp xã xây dựng kế hoạch thực hiện chương trình hành động này, phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên trong hệ thống chính trị cấp mình để triển khai thực hiện. Phân công cấp ủy viên theo dõi, đôn đốc kiểm tra tại từng thôn bản. Phấn đấu mỗi tổ chức chính trị xã hội của huyện xây dụng từ 01 đến 02 mô hình trong việc thực hiện bài trừ hủ tục lạc hậu ở cơ sở.
Bên cạnh đó, huyện Mèo Vạc cũng luôn chú trọng công tác bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc. Hiện nay, huyện đã ban hành chỉ thị về bảo tồn kiến trúc nhà ở truyền thống dân tộc Mông; Nghị quyết chuyên đề về bảo tồn văn hóa gắn với phát triển du lịch; duy trì thực hiện đưa văn hóa truyền thống vào trong trường học, quan tâm phát triển và nâng cao chất lượng hoạt động của Hội nghệ nhân dân gian trên địa bàn… Bằng những hành động cụ thể, thiết thực tin tưởng rằng đời sống của đồng bào các dân tộc huyện Mèo Vạc nói riêng, tỉnh Hà Giang nói chung sẽ ngày một phát triển đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước.
Tùng Chi
