Có lẽ tài sản lớn nhất có được trong chuyến đi đầu Thập Kỉ đến Hà Giang này của mình chính là những bức ảnh chụp tại Lô Lô Chải – Một ngôi làng văn hóa nằm ngay dưới chân núi Rồng (xã Lũng Cú, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang), chỉ cách cột cờ Lũng Cú khoảng 1km.
Đây là nơi sinh sống của người Mông và Lô Lô từ bao đời giờ đây từng bước được xây dựng trở thành điểm du lịch văn hóa cộng đồng nổi bật của vùng cao nguyên đá Đồng Văn.
Người ta thường nói rằng, bước đến Lô Lô Chải như lạc vào thế giới cổ tích quả không sai. Ngôi làng đẹp như những ngôi làng trong các câu truyện cổ tích ngày xưa chúng ta được nghe.
Điểm nhấn của du lịch làng Lô Lô Chải là khám phá sắc màu văn hóa đặc trưng. Với đặc điểm 90% dân cư là đồng bào Lô lô, nơi đây vẫn còn lưu giữ được vẹn nguyên những nét văn hóa của nhóm người này. Trong 54 dân tộc anh em, với số lượng không quá đông nhưng người Lô Lô vẫn tự hào là có nền văn hóa rất nổi bật và mang dấu ấn riêng. Thôn Lô Lô Chải chính là nơi duy nhất còn lưu giữ được đầy đủ, sống động đời sống vật chất, tinh thần của người Lô Lô ở Cao nguyên đá; từ kiến trúc nhà trình tường mái lợp ngói máng; các nghề thuyền thống như thêu, làm mộc… tới các lễ hội truyền thống như: lễ cúng thần rừng, lễ mừng lúa mới, lễ mừng nhà mới và đặc biệt là các điệu múa dân gian.
Thôn Lô Lô Chải chính là nơi duy nhất còn lưu giữ được đầy đủ, sống động đời sống vật chất, tinh thần của người Lô Lô ở Cao nguyên đá; từ kiến trúc nhà trình tường mái lợp ngói máng; các nghề thuyền thống như thêu, làm mộc… tới các lễ hội truyền thống như: lễ cúng thần rừng, lễ mừng lúa mới, lễ mừng nhà mới và đặc biệt là các điệu múa dân gian.
Người ta đồn rằng, tới làng cổ tích Lô Lô Chải nhất định phải chọn mùa đông. Khi này, màu trời xanh lam nhẹ, mùa đông dù khắc nghiệt nhưng vẫn đủ khiến con người ta vui thú khi được ngồi quây quần xì xụp ăn lẩu thắng cố, nhấm nháp chút rượu ngô. Còn may mắn hơn tới đây vào dịp Tết cổ truyền, bạn sẽ được trải nghiệm một đêm giao thừa đặc biệt. Vào đêm 30, người dân cùng nhau ra ngoài lấy may, nếu có gặp nhau cũng không cần hỏi thăm, cứ lặng lẽ bình yên như vậy.
Trong chuyến du lịch, khám phá làng Lô Lô Chải cổ tích, đừng quên kết hợp tới check-in một số cột mốc biên giới như cột mốc 428, 476, 426. Ngoài ra, tại đây có một quán cà phê cực nổi tiếng mà giới phượt thủ thường ghé lại nhâm nhi tách cà phê và cảm nhận văn hóa vùng cao tên là “Cà phê Cực Bắc”, hứa hẹn rằng sẽ là điểm sống ảo cực chất cho bất kỳ vị khách hiếu kỳ nào ghé qua.
Lô Lô Chải – không chỉ có yên bình từ cảnh vật mà người dân nơi đây cũng thật thà chân chất, hồn hậu khiến bất cứ tâm hồn nào cũng hóa thơ ngây.
Làng Lô Lô Chải nằm dưới chân cột cờ Lũng Cú, chỉ cách cột cờ khoảng 1km. Có thể nói nơi đây là vùng đất sát đầu biên giới phía Bắc. Từ Lô Lô, cậu có thể đi trekking sông Nho Quế huyền thoại – cực Bắc thật sự của Việt Nam. Hoặc cùng nhau chạm tay vào những cột mốc biên giới thiêng liêng của Tổ Quốc.
Khác với Đồng Văn hay Mèo Vạc, Lô Lô còn chưa thương mại hay phát triển du lịch nhiều. Những nếp nhà ở Lô Lô, tất cả vẫn là kiểu trình tường truyền thống. Hàng rào đá, vách đất nâu, những bắp ngô phơi trên xà nhà, cùng những cây đào hay vạt cải xanh trước cửa.
Người dân Lô Lô cũng truyền thống cực kỳ, với bộ váy áo đắp nổi thổ cẩm đẹp mê tơi, và những món ăn hổng nơi nào có.
Một điều nữa mà tớ rất thích ở Lô Lô, là sự yên bình, không lẫn một chút xô bồ tạp niệm. Người dân thật thà chân chất, và sự hồn hậu khiến bất cứ tâm hồn nào cũng hóa thơ ngây. Sáng thức dậy trong cái rét lạnh, pha một tác trà ấm, ngắm mây bay và đợi nắng xiên ngang. Những cụ già tư lự trước cửa, vài đứa trẻ ríu rít, cùng các cô các bà nhuộm vải hay thử làm bánh. Thấy cuộc sống thật vui.
