Trên triền đồi xưa nơi địa đầu Tổ quốc, nghĩa trang Liệt sĩ Quốc gia Vị Xuyên nằm lặng lẽ giữa mây trời, mang dáng dấp của một bản hùng ca bất tử được viết nên bằng máu xương của hàng ngàn người con đất Việt. Địa danh Vị Xuyên giờ đây thuộc xã Vị Xuyên, tỉnh Tuyên Quang, nhưng trong tâm thức của bao thế hệ, nơi đây vẫn là biểu tượng thiêng liêng gắn với cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc đầy khốc liệt mà oai hùng.
Nghĩa trang là nơi yên nghỉ của hơn 1.800 liệt sĩ, phần lớn là những chiến sĩ đã ngã xuống trong cuộc chiến đấu bảo vệ vùng đất Vị Xuyên – Thanh Thủy từ năm 1979 đến 1989. Ở nơi ấy, những ngọn đồi đá tai mèo từng đỏ rực lửa đạn, những cao điểm 468, 772, 685, Đồi Đài… trở thành mồ chôn tập thể của máu thịt và ý chí kiên cường. Dẫu nhiều người chưa được tìm thấy hài cốt, tên tuổi vẫn còn khắc khoải trên những bia mộ khuyết danh, nhưng mỗi ngọn cỏ, nhành cây ở đây đều như thay lời gọi họ về.
Giữa không gian đậm chất núi rừng phương Bắc, nghĩa trang không chỉ là nơi tưởng niệm mà còn là điểm dừng chân thiêng liêng của lòng tri ân. Hàng năm, vào dịp 27/7 hay những ngày lễ lớn, hàng vạn lượt người từ khắp mọi miền Tổ quốc tìm về, thắp một nén hương, lặng lẽ nghiêng mình trước các bia mộ, như một lời hứa không bao giờ lãng quên.
Trở về với Vị Xuyên hôm nay, nơi từng là tuyến đầu khói lửa, du khách có thể cảm nhận được không khí yên bình đến lạ thường. Những cánh rừng hồi, rừng sa mộc xanh ngát trên các sườn núi, những con đường biên giới được mở rộng, và cả những bản làng người Tày, người Dao đang hồi sinh mạnh mẽ – tất cả như một minh chứng cho giá trị của hòa bình, cho sự sống được đánh đổi bằng máu.
Nếu có dịp đi qua quốc lộ 2 đoạn qua xã Vị Xuyên, tỉnh Tuyên Quang, xin bạn hãy dừng lại đôi phút ở nghĩa trang này. Không chỉ để tưởng nhớ, mà còn để hiểu sâu sắc hơn về tinh thần bất khuất của một thế hệ anh hùng, về cái giá của độc lập và sự vững bền của đất nước.
