Bắc Quang là huyện nằm phía nam của tỉnh Hà Giang, nổi tiếng với những cánh đồng lúa nếp rộng lớn, đặc biệt là 12 xã và thị trấn có truyền thống sản xuất cốm nếp. Từ xa xưa, cốm nếp đã là món quà vặt quen thuộc được người dân chế biến để thưởng thức trong gia đình. Qua thời gian, món ăn truyền thống này không chỉ được lưu truyền mà còn dần trở thành hàng hóa, mang lại giá trị kinh tế cao cho bà con nơi đây.
Mỗi khi thu về, khi tiết trời se lạnh, các hộ dân chế biến cốm tại Bắc Quang lại nhộn nhịp hoạt động từ sáng sớm đến tối muộn. Việc làm cốm đòi hỏi rất nhiều công sức và sự tỉ mỉ ở từng công đoạn. Ông Nguyễn Văn Bình, một người làm cốm lâu năm tại xã Vĩnh Phúc, chia sẻ: “Để có được những mẻ cốm thơm dẻo, chúng tôi phải chuẩn bị từ khi lúa vừa vào độ ngậm sữa. Sáng sớm là thời điểm thích hợp nhất để gặt lúa nếp. Lúa sau khi gặt phải tuốt chứ không được vò hay đập, rồi đem rang hoặc nấu ngay để giữ trọn hương vị.”
Người dân lựa những bông lúa nếp chắc hạt để làm cốm
Sau khi lúa được tuốt, từng mẻ lúa nếp sẽ được nấu chín hoặc rang sơ, rồi phơi khô trước khi cho vào máy xát từ 4 đến 5 lần để làm sạch vỏ trấu. Những hạt cốm sau khi xát sẽ được sàng sẩy cẩn thận, gói vào lá dong hoặc lá chuối để giữ mùi thơm và đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Quá trình làm cốm tuy có sự hỗ trợ của máy móc, nhưng bà con nơi đây vẫn giữ gìn phương pháp truyền thống để sản phẩm cốm luôn giữ được hương vị đặc trưng. Chị Hoàng Thị Hạnh, một hộ gia đình sản xuất cốm tại xã Đồng Yên, chia sẻ: “Làm cốm rất vất vả, nhưng nhờ nhu cầu thị trường ngày càng tăng, thu nhập từ cốm giúp gia đình tôi cải thiện kinh tế rất nhiều.”
Hiện nay, một kg cốm tươi có giá từ 70 đến 80 nghìn đồng, thu nhập từ làm cốm có thể gấp 2 đến 3 lần so với trồng lúa thông thường. Nhờ đó, nhiều hộ dân trong vùng đã chuyển sang chuyên canh lúa nếp để làm cốm. Bà con không chỉ tự hào vì giữ gìn được nét đẹp văn hóa ẩm thực dân tộc mà còn tận dụng sự hỗ trợ của máy móc để tăng năng suất, đồng thời nâng cao chất lượng cuộc sống.
Cốm nếp không chỉ là một sản phẩm truyền thống mà còn là hướng đi kinh tế bền vững cho nông dân trong bối cảnh phát triển nông nghiệp hàng hóa, việc sản xuất cốm không chỉ giúp bảo tồn giá trị văn hóa mà còn tạo thêm sinh kế bền vững cho người dân.
Sản xuất cốm không chỉ giúp bảo tồn giá trị văn hóa mà còn tạo thêm sinh kế bền vững cho người dân.
Nhờ sự kết hợp giữa giữ gìn truyền thống và áp dụng khoa học công nghệ, cốm nếp Bắc Quang đã trở thành một sản phẩm được ưa chuộng, góp phần quan trọng vào việc phát triển kinh tế địa phương. Truyền thống làm cốm của huyện Bắc Quang không chỉ mang lại giá trị kinh tế cao mà còn là niềm tự hào, thể hiện tinh hoa văn hóa dân tộc mà thế hệ sau sẽ tiếp tục gìn giữ và phát triển.
- Giàng Tuyên (TTVHĐA)
- ———————————
- Liên hệ đặt tour và đặt vé:
- Trung tâm TTXTDL Hà Giang
- Số 200 Trần Phú, TP Hà Giang
- Hotline: 1900561276
- #discoverhagiang
- #ubuk
