Hà Giang, mảnh đất biên cương Tổ quốc, nơi sinh sống của 19 dân tộc với nhiều nét văn hóa truyền thống đặc sắc. Một trong những nét văn hóa nổi tiếng của Hà Giang được nhiều du khách biết đến đó là ẩm thực với nhiều món ăn truyền thống, mang sắc thái đặc trưng từng dân tộc. Hiện nay, Hà Giang vinh dự có 4 món ăn nằm trong top 100 món ăn đặc sản của Việt Nam gồm: Mèn mén, cháo Ấu tẩu, Thắng cố và thịt lợn cắp nách
Thắng Cố – đậm đà hương vị núi rừng
Món ăn truyền thống của người Mông ở Hà Giang, thường được sử dụng vào các dịp lễ, tết, hay tại những chợ phiên vùng cao. Thắng cố là cách gọi chệch âm của tên “thảng cố”, nghĩa là “canh xương” hoặc “canh thịt”.
Trong lao động sản xuất, cùng với trồng trọt, đồng bào Mông còn kết hợp chăn nuôi như ngựa, trâu, bò, gà, lợn, v.v. Từ những nguồn lương thực, thực phẩm này, người Mông đã tạo ra món thắng cố. Đây là món ăn dân dã của người Mông, xuất hiện cách đây gần 200 năm.
Món Thắng cố không chỉ đơn giản là đặc sản ẩm thực mà đã trở thành một nét văn hóa đặc trưng, độc đáo của người dân Hà Giang. Người Hà Giang yêu món đặc sản thắng cố như yêu chính linh hồn của vùng đất quê hương mình. Không chỉ vậy mà những du khách gần xa tới đây dù chỉ nếm thử qua một lần cũng đã đủ đem lòng thương nhớ.
Mèn Mén
Mèn mén là món ăn đặc trưng của người Mông được làm từ bột ngô.
Để có được món Mèn mén thơm ngon, phải trải qua nhiều công đoạn cầu kỳ, tỉ mỉ như: Lựa chọn những bắp ngô già, tẽ ngô, xay ngô bằng cối đá để hạt ngô mịn, sàng, sảy ngô loại bỏ mày ngô, trộn bột ngô với nước, đồ ngô trên bếp lửa. Trong mỗi công đoạn lại đòi hỏi người chế biến phải có nhiều kinh nghiệm, kỹ năng riêng như: Độ to, nhỏ của lửa, nhào bột ngô với nước sao cho vừa đủ để không bị khô hay nhão, đồ 2 lần để ngô tơi ngon. Mèn mén khi chín có hương vị thơm ngon, dẻo, đậm đà.
Món mèn mén hoàn toàn không được nêm nếm gia vị, nhưng vẫn có vị ngọt bùi của ngô, dẻo thơm, lạ miệng. Mèn mén thường được ăn với một số món canh như rau cải, nước thắng cố đều trở thành món ăn gây thương nhớ. Mèn mén ăn với ớt nướng, tạo thành một thứ gia vị say nồng, nhất là những ngày đông giá rét.
Cháo ấu tẩu – đặc sản nổi tiếng của Hà Giang
Món ăn của đồng bào dân tộc Mông ở Hà Giang, được nấu từ củ ấu tẩu, có vị đắng nên còn gọi là cháo đắng.
Cháo ấu tẩu, món cháo này ban đầu là món ăn giải cảm của người Mông nhưng về sau trở thành món ăn đặc sản được nhiều người yêu thích. Gọi là cháo ấu tẩu bởi nó được chế biến từ gạo nương và chân giò lợn đem nấu lẫn với củ ấu tẩu tạo thành món ăn độc đáo. Củ ấu tẩu sau khi được sơ chế bỏ vỏ, đem ngâm trong nước gạo một đêm, rồi ninh cho nhừ mềm, bở bung ra, thành chất sền sệt thì nấu với gạo tẻ ngon, gạo nếp cái đã được ngâm và giã qua, cùng với chân giò lợn đã được hầm nhừ, thêm chút gia vị, nấu nhừ. Khi ăn, múc bát cháo ra bát, đập trứng gà, cho thêm một số loại rau thơm như hành, tía tô, trộn đều rồi ăn nóng.
Ngoài tác dụng giải cảm, cháo ấu tẩu còn giúp bồi bổ xương cốt, xua tan mệt mỏi, tạo giấc ngủ ngon vào ban đêm. Có lẽ vì thế mà món cháo ấu tẩu thường chỉ bán vào buổi tối. Với người dân và du khách đến Hà Giang, món cháo ấu tẩu là món ăn đêm thường nhật. Buổi tối, khi các nhà dân đã lên đèn cũng là lúc các hàng cháo ấu tẩu tấp nập khách ra vào. Giữa đêm lạnh, ngồi thưởng thức từng thìa cháo bên cạnh bếp lửa bập bùng cũng là một cái thú chỉ có được khi khám phá văn hóa ẩm thực trên mảnh đất Hà Giang.
Món Lợn cắp nách
Sở dĩ gọi là lợn cắp nách vì chúng có khối lượng và ngoại hình rất nhỏ bé, phổ biến chỉ khoảng từ 10 – 20 kg nên người dân có thể cho vào gùi, xách tay, thậm chí cắp vào nách cho tiện và cái tên lợn “cắp nách” hay “lợn lửng” được bắt nguồn từ đó. Vì Lợn cắp nách ăn những thứ có sẵn trong tự nhiên như ngô, khoai, sắn… nên thịt rất săn chắc, ít mỡ, nhiều nạc và trên hết là chuẩn sạch, an toàn cho sức khỏe.
Có nhiều cách chế biến lợn cắp nách thành đặc sản như : luộc, hấp, nướng, hun khói, xào… Các món tiêu biểu có thể kể đến như: Thịt ba chỉ, thịt mông dùng để hấp; thịt thủ, nầm bụng để nấu giả cầy, thịt từ vai trở lên dùng vào món nướng; xương lọc được ninh để làm canh. Lòng dồi và phần thịt bụng còn lẫn cả xương sườn mang hấp cách thủy, chấm lá nhội giã nhỏ trộn hạt dổi, ớt xanh là món ăn đặc sản được người dân yêu thích. Vị hơi chua, chát và mùi thơm của hạt dổi, lá chanh gặp món thịt ba chỉ ăn cũng sẽ có hương vị khó lòng cưỡng lại.
Không chỉ để thưởng thức tại chỗ khi đến Hà Giang, nhiều món ẩm thực đặc sản của mảnh đất cực Bắc Tổ quốc đã trở thành những món quà giá trị mà du khách có thể mua về tặng người thân, bạn bè. Hiện nay, Hà Giang có 4 đặc sản, gồm: Mật ong Bạc hà, chè Shan tuyết Hoàng Su Phì, bánh Tam giác mạch và Hồng không hạt Quản Bạ lọt Top 100 đặc sản quà tặng nổi bật.
Hà Giang mời gọi du khách mọi miền trong hành trình khám phá miền đất hùng vĩ, thơ mộng với những trải nghiệm vô cùng thú vị với ẩm thực độc đáo.
- Lâm Lâm
- ———————————
- Liên hệ đặt tour và đặt vé máy bay
- Trung tâm TTXTDL Hà Giang
- Số 200 Trần Phú, TP Hà Giang
- Hotline: 1900561276
- Đặt vé máy bay: ubuk.com
